De moeflon is het kleinste wilde schaap in Europa. Het is een haarschaap; in plaats van wol heeft de moeflon haar. Ze komen van oorsprong voor op de ruige, rotsige eilanden Sardinië en Corsica. Om de diversiteit aan dieren op De Hoge Veluwe te vergroten, voerde Anton Kröller in 1921 een groep moeflons in en zette ze uit in het Park. Aanvankelijk waren de dieren bedoeld voor het vergroten van de biodiversiteit en voor de jacht, maar al gauw bewezen zij hun diensten bij het open houden van de heidegebieden en bleken ze effectief in het bestrijden van de grove den. De moeflon is de enige grazer zie grove den op zijn menu heeft staan. De moeflons voelden zich thuis, al meer dan honderd jaar weten ze zich op De Hoge Veluwe zelfstandig te handhaven.
De moeflons doen wat de Hollandse schapen in vroeger tijden deden: ze eten het gras dat tussen de heideplanten groeit. Als ze dat niet zouden doen, zou de heide dichtgroeien met gras en later ook met bomen (grove den). Zo zou langzamerhand de karakteristieke afwisseling van het landschap van het Park verdwijnen.
De mannetjes (rammen) hebben grote, gedraaide hoorns, die langer en ronder worden naarmate ze ouder worden. Sommige vrouwtjes (ooien) krijgen ook hoorns, maar die blijven veel kleiner. Moeflons houden hun hoorns altijd.
De dieren leven in grote kuddes. De populatie in het Park was tot 2021 verdeeld over twee deelpopulaties die, voor zover bekend, niet of slechts sporadisch bij elkaar komen. Een groep (ongeveer driekwart van de populatie) hield zich vaak op in de buurt van het Bosje van Staf. De andere groep van rond de 45 stuks is vaker te zien in de buurt van de Eikenhoutbergen en Start.
In het Park leefden ongeveer 220 moeflons (voorjaarstand). Door de komst van de wolf (2021), is de populatie zo goed als nihil.
De komst van de wolf: minder moeflons, meer druk op de biodiversiteit.
Edelherten, reeën en gescheperde (gehouden) schaapskuddes kunnen de begrazende taak van de moeflon niet op zich nemen, vooral omdat hun dieet anders is. Om die reden ziet het Park ook in de toekomst een belangrijke rol weggelegd voor onze moeflons. De komst van de wolf heeft deze rol al ernstig verstoord. Doordat de moeflons ten prooi vallen aan de wolf, zullen ook de door deze moeflons beheerde open ruimten sneller dicht gaan groeien, wat betekent dat de open heide- en stuifzandgebieden, met alle daarbij horende soorten, onder druk komen te staan. Heischrale graslanden zijn prioritair beschermd. Dat is de hoogste Europese beschermingsgraad. Het beheer van deze landschappen gaat niet over één soort, maar over alle soorten die aan die landschappen gebonden zijn. Hierbij gaat het vooral om de aanwezige vogelrichtlijnsoorten zoals de nachtzwaluw, de roodborsttapuit, de tapuit en de boomleeuwerik. Ook zijn er zorgen over de levendbarende hagedis, de zandhagedis en de gladde slang. Als de habitats achteruitgaan of verdwijnen, gaan deze soorten ook achteruit, of verdwijnen ze zelfs volledig. Dit houdt in dat er ook voor het voortbestaan van de heidespinner, de blauwvleugelsprinkhaan, de heidezegge en de kleine schorseneer wordt gevreesd. Het verdwijnen van de moeflon betekent het einde van een iconische soort voor het Park en ook van de bijzondere cultuurhistorische erfenis die het echtpaar Kröller-Müller met de introductie van deze diersoort heeft nagelaten.
Vereniging de Moeflon
De Vereniging De Moeflon is opgericht met als doel de instandhouding en verbetering van het welzijn van de moeflonpopulatie in Nederland en het behartigen van de belangen van degenen die zich bezighouden met het beheer van de moeflonpopulaties. De vereniging tracht dit doel te bereiken door een goed beheer, onder andere door het geven van advies, het verzorgen van publicaties, het verstrekken van informatie en voorlichting gericht op de leden en instanies die zich op enigerlei bezighouden met of raakvlakken hebben met moeflons en/of hun biotoop.
De vereniging verleent diensten aan leden door het verstrekken van een nieuwsbrief en/of het faciliteren van een communicatieplatform, het geven van educatieve voorlichting en het bevorderen van samenwerking tot behoud en beheer van moeflonpopulaties met verwante organisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. Het bestuur is samengesteld uit vrijwilligers en ontvangen geen beloning voor hun werkzaamheden. De inkomsten bestaan uit lidmaatschap contributies, schenkingen en legaten. De vereniging beoogt het algemeen nut en heeft geen winstoogmerk.
Vereniging de Moeflon
Paartijd en jongen
In de paartijd, normaal in oktober maar de laatste jaren steeds vaker al in september, vechten de rammen om de ooien. Tijdens de soms heftige gevechten beuken ze met de hoorns tegen elkaar. De klap is vaak tot op grote afstand te horen. Dat de dieren aan de voorkant een verdikte schedel hebben is dus niet zonder reden. In tegenstelling tot de edelherten is er bij moeflons geen harem-vorming.
De lammeren worden geboren in februari.
Gewicht mannetje: | 25-45 kg |
Gewicht vrouwtje: | 20-40 kg |
Lengte: | 120-130 cm |
Schofthoogte: | 65-70 cm |
Paartijd: | medio sept. tot medio okt. |
Draagtijd: | ca. 20 weken |
Aantal jongen: | 1-2 |
Naam volwassen mannetje: | Ram |
Naam volwassen vrouwtje: | Ooi |
Naam jong: | Lam |