De moeflon is het kleinste wilde schaap in Europa. Het is een haarschaap, in plaats van wol heeft de moeflon haar. Ze komen van oorsprong voor op de ruige, rotsige eilanden Sardinië en Corsica. Gelukkig voelen de moeflons zich thuis in het Park, al honderd jaar weten ze zich op De Hoge Veluwe zelfstandig te handhaven. En dat vieren we in 2021 met het Jaar van de moeflon!
2021: Jaar van de moeflon
In 1921 liet Anton Kröller twaalf moeflons uit Corsica uitzetten in het Park; hij kreeg ze aangeboden van de Groothertogin Charlotte van Luxemburg. Het waren vier rammen en acht ooien, ze werden uitgezet in de Wildbaan. Aanvankelijk waren de dieren bedoeld voor het vergroten van de biodiversiteit en voor de jacht, maar al gauw bewezen zij hun diensten bij het open houden van de heidegebieden en bleken ze effectief in het bestrijden van de grove den. Vandaag de dag lopen er zo'n 230 moeflons in het Park die zich met name in de open gebieden ophouden en daar de grassen tussen de heidevegetatie eten. Met hun gedraaide hoorns zijn ze een gewilde prooi voor fotografen en vanwege hun schuchtere karakter blijft het bijzonder om ze te mogen treffen.
Belangrijk voor het heidelandschap
Tot 1995 liepen de edelherten en moeflons alleen in de Wildbaan op het Park. Hierna werd het tussenraster verwijderd tot een ruim 5000 hectare groot leefgebied. De herten leven sinds die tijd vooral in de voedselrijkere landgoederen Hoenderloo en De Kemperberg, de moeflons waren hun voedselconcurrent kwijt en bleven in het open heide- en stuifzandlandschap. Waar vroeger (15e – 19e eeuw) grote schaapskudden de heide open hielden, zijn het op De Hoge Veluwe nu de moeflons die het heide- en stuifzandlandschap beheren.
Een goede balans bepaalt de wildstand
Het aantal moeflons heeft door de jaren heen nogal geschommeld. Tussen 1935 en 1940 waren er honderd moeflons in het Park. In 1945 (na de oorlog) waren er slechts nog twintig over. Door het dichten van rasters en goed beheer kon de wildstand weer groeien via ruim 70 moeflons in 1950 naar 270 in 1995. Het Park richt het beheer op een goede balans tussen een gezonde populatie moeflons en optimale ontwikkeling van flora en fauna in het open heide- en stuifzandlandschap. Op basis van die balans hanteert het Park nu een voorjaarsstand van 220 moeflons.
Wildzichtbaarheid
Veel mensen vinden het leuk om wild te komen kijken in het Park. De moeflon is een vluchtdier en zoekt de veiligheid van een kudde. Zijn zintuigen zijn goed ontwikkeld, ze hebben heel goede ogen en zien potentieel gevaar al van grote afstand. Daardoor zijn ze vaak moeilijker te zien. De kuddes trekken graag tegen de wind in. Met zuidwestenwind staan ze vaak op het Reemsterzand, nabij het Bosje van Staf. Met oostenwind is de trefkans groter in het Deelense Veld. De rammen, met hun grote, gekrulde hoorns, donkere vacht en witte ‘zadeldek’, vormen een eigen kudde. Zij zijn het meest markant.
Indrukwekkende moeflonbronst in oktober
De Hoge Veluwe is vooral bekend vanwege de hertenbronst in september, maar ook de moeflons kennen een bronstperiode. Die begint iets later, in oktober. De rammen vechten om de ooi door met de kop naar beneden op elkaar af te vliegen. Op het laatste moment springen ze met vier poten van de grond en bonken in volle vaart met de hoorns tegen elkaar. Dit geeft een oorverdovende knal, meermalen achter elkaar. Een beleving die je niet snel vergeet!
Vereniging de Moeflon
De Vereniging De Moeflon is opgericht met als doel de instandhouding en verbetering van het welzijn van de moeflonpopulatie in Nederland en het behartigen van de belangen van degenen die zich bezighouden met het beheer van de moeflonpopulaties. De vereniging tracht dit doel te bereiken door een goed beheer, onder andere door het geven van advies, het verzorgen van publicaties, het verstrekken van informatie en voorlichting gericht op de leden en instanies die zich op enigerlei bezighouden met of raakvlakken hebben met moeflons en/of hun biotoop.
De vereniging verleent diensten aan leden door het verstrekken van een nieuwsbrief en/of het faciliteren van een communicatieplatform, het geven van educatieve voorlichting en het bevorderen van samenwerking tot behoud en beheer van moeflonpopulaties met verwante organisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. Het bestuur is samengesteld uit vrijwilligers en ontvangen geen beloning voor hun werkzaamheden. De inkomsten bestaan uit lidmaatschap contributies, schenkingen en legaten. De vereniging beoogt het algemeen nut en heeft geen winstoogmerk.
Vereniging de Moeflon