Wat hebben zwijnen en lanen met elkaar te maken?

Vrijdag 04 april 2025

Lanen zijn van grote waarde. Verschillende dieren vinden bijvoorbeeld een thuis in de oude, vaak dikke bomen. Om ervoor te zorgen dat lanen ook in de toekomst hun belangrijke rol kunnen blijven spelen, komt er een moment dat verjonging van een laan noodzakelijk is.

We spreken van een laan wanneer bomen met regelmatige onderlinge afstand in een rij zijn geplant, aan weerszijden van een weg of pad. Lanen hebben zowel cultuurhistorische als belevingswaarde. Ook de ecologische waarde van de lanen is groot. Zeker als de bomen ouder worden, zijn de vaak dikke bomen geschikt voor boommarters, spechten en andere holtebewoners. Daarnaast gebruiken vleermuizen lanen als navigatie: door de rechte lijnen kunnen ze zich goed oriënteren.

In de afgelopen jaren is de vitaliteit van veel laanbomen in het Park in hoog tempo achteruit gegaan. Een van de locaties waar het Park de komende jaren zal werken aan laanverjonging is de Houtkampweg. Bijna een kwart van de oorspronkelijke laanbomen langs deze weg is inmiddels dood.

Uitvoerig bodemonderzoek

Om ervoor te zorgen dat de nieuw te planten bomen aanslaan, is het van groot belang dat de plaats waar ze groeien (oftewel de groeiplaats) optimaal is. Omdat de huidige laanbomen veel sneller doodgaan dan verwacht, heeft het Park een uitvoerig bodemonderzoek laten uitvoeren naar de groeiplaats van de bomen langs de Houtkampweg. Uit dit onderzoek bleek dat de bodem behoorlijk zuur is en dat de nodige mineralen ontbreken. Daarnaast is er veel gewroet van wilde zwijnen langs de Houtkampweg te zien.

De groeiplaats van de bomen verbetert als de bodem minder zuur wordt, de mineralen op peil gebracht worden en het bodemleven actiever wordt. Het is niet helemaal duidelijk wat het effect van zwijnengewroet is op de groeiplaats. En als iets niet helemaal duidelijk is, zit er maar één ding op: een kleine proef uitvoeren en meten wat het effect is.

Kleine proef

Langs de Houtkampweg hebben we twee onderzoekslocaties ingericht van drie meter breed en veertig meter lang. Hier onderzoeken we de effecten van het gewroet op het verbeteren van de groeiplaats. De locaties zijn te herkennen aan lage elektrische rasters.

De onderzoekslocaties zijn verdeeld in vier proefvlakken, die elk een andere behandeling krijgen.

  • Proefvlak 1: controlevlak (geen behandeling). 
  • Proefvlak 2: geen bladcompost, wel zwijnkerende rasters.
  • Proefvlak 3: wel bladcompost, geen zwijnkerende rasters.
  • Proefvlak 4: wel bladcompost, wel zwijnkerende rasters.

Na het eerste groeiseizoen nemen we bodemmonsters om te onderzoeken of er verschillen zijn in de bodemgesteldheid door de verschillende behandelingen.

Eerste stap

Deze proef is de eerste stap om meer kennis en inzicht te krijgen in de beste manier om een groeiplaats te verbeteren en om erachter te komen of het gewroet van wilde zwijnen hierbij een rol speelt – en zo ja, welke. Dit met het doel ervoor te zorgen dat de laan over een aantal jaren weer gezond en vitaal is, zodat vele generaties ervan kunnen genieten.

Lees hier meer over lanen in het Park via:

https://www.hogeveluwe.nl/nl/nieuws/2024-03-08-begeleidingssnoei-laanbomen

https://www.hogeveluwe.nl/nl/nieuws/2024-02-07-erfgoedweken-instandhouding-historische-lanen