Nieuws van boswachter Henk Ruseler: maart
Hoewel ik beslist geen hekel aan de winter heb, zijn de eerste signalen dat het voorjaar in aantocht is wel iets om blij van te worden. Hoe mooi is het om op de vlakten weer de zang van veld- en boomleeuwerik te horen en in de bossen mijn onbetwiste favoriet als voorjaarsbode: de heldere melancholische en vérdragende zang van de grote lijster.
Kort voor het schrijven van deze blog was ik met een groep enthousiaste natuurliefhebbers vierentwintig uur achtereen in het Park. Een speciale safari om bezoekers De Hoge Veluwe in de winter te laten ervaren. Maar die twee dagen kwam de temperatuur ver boven de tien graden en had mijn tocht meer weg van een vierentwintiguurs voorjaars safari. Maar hoe mooi is het om op de vlakten weer de zang van veld- en boomleeuweriken te horen en in de bossen mijn onbetwiste favoriet als voorjaarsbode: de heldere melancholische en vérdragende zang van de grote lijster.
Meten is weten
Het voorjaar is het moment dat de meeste fauna- en flora-inventarisaties weer van start gaan. Verreweg het merendeel wordt uitgevoerd door de leden van de fauna- en florawerkgroep van de Vereniging Vrijwilligers van De Hoge Veluwe, maar de telling van onze grote wilde hoefdieren wordt gedaan door mijn collega-jachtopzichters. Immers, de resultaten van de tellingen zijn essentieel voor het opstellen van een afschotplan. Als eerste worden deze maand wildtellingen voor edelherten gehouden. De edelherten worden geteld op elf plekken verspreid over het Park. Het gebruik van lokvoer zorgt ervoor dat de dieren deze telplekken bezoeken. In de regel zijn twee telavonden voldoende om een betrouwbaar inzicht in de populatie te krijgen. Door niet alleen aantallen, maar ook leeftijden, geslacht, eventuele bijzondere kenmerken, aankomst- en vertrektijden te noteren, worden dubbeltellingen voorkomen. Ook worden tijdens deze tellingen gebruik gemaakt van rijploegen met auto's. De telresultaten vormen samen met de analyse van data uit het verleden de basis voor het afschotplan voor het aankomende herfst-/winterseizoen.
Het tellen van de reeën start ook deze maand, maar omdat deze dieren in een eigen territorium leven en niet of heel moeilijk op lokvoerplaatsen komen, worden deze al rondrijdend gedurende een groot aantal ochtenden en avonden geteld.
De tellingen van wilde zwijnen en moeflons volgen later in het seizoen.
Jong leven in het voorjaar
Zoals gezegd, het voorjaar is in aantocht en wanneer de zon op dinsdag 20 maart om 17:15 uur loodrecht boven de evenaar staat, begint bij ons officieel de astronomische lente. Om praktische redenen en volgens internationale afspraak gebruiken de weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling en is de lente al begonnen als u deze nieuwsbrief in uw mailbox vindt. Het voorjaar is ook het moment dat veel jong leven op De Hoge Veluwe verschijnt, maar ook hier geldt dat er dieren zijn die niet op het voorjaar wachten. Zo zijn er al jonge wilde zwijnen en jonge hazen gezien. Ook de moeflons zijn er vroeg bij en ik verwacht dat op het moment dat ik deze blog schrijf er ergens in de Plijmen een ooi op zoek is naar een geschikte plek om haar lam te werpen.
Paludicultuur Fazantenpark
Wie in de afgelopen najaar- en winterperiode in de buurt van de Kronkelweg is geweest, heeft gezien dat er werkzaamheden werden uitgevoerd. Om de verdroging van de vochtige en natte delen in dit gebied tegen te gaan zijn al eerder (2014) maatregelen genomen zoals het dichten van afwateringssloten en het kappen van bomen. Alles met het doel om de hydrologie in dit gebied te herstellen. En met succes, want na deze maatregelen is het gebied zichtbaar natter geworden. Om de biodiversiteit te vergroten, is er voor beplanting gekozen die geschikt is voor een natte ondergrond. Op de plekken waar voorheen de fijnspar en douglas stonden, zijn in de afgelopen maanden elektrische rasters geplaatst. Deze rasters zullen de jonge aanplant tegen wildvraat moeten beschermen en de biodiversiteit van het gebied versterken. Ten oosten van de moerasachtige plek waar nu veenmos groeit, zijn namelijk boomsoorten aangeplant die beter passen bij de natte omstandigheden.
Soorten waarvoor is gekozen zijn: grauwe els, ratelpopulier, haagbeuk, boswilg, grauwe wilg, schietwilg en gagel.
Het hout zal op termijn ook geoogst kunnen worden.
Dat er in het verleden ook al werd nagedacht over teelt in dit drassige gebied aan de Kronkelweg, beschreef Fred Ohmstede (oud lid Vrienden Hoge Veluwe) in 1989.
“Speciaal voor de fazanten werd er een zogenaamd ‘Griendbosje’ bij het vennetje, dat pal aan de Kronkelweg ligt, aangelegd. Dit bosje bestond (en bestaat ook nu nog) uit wilgenhakhout en elzen. We hebben hier te maken met struik of heestervorm van de wilg. Ieder jaar of om de 2 jaar werden de wilgen bij de grond afgesneden en de volgende zomer groeide er weer een nieuw gewas met lange scheuten, die ‘tenen’ werden genoemd. De afgesneden twijgen (tenen) waren taai en buigzaam en werden door het park verkocht aan een mandenvlechterij te Apeldoorn”.
Katjes van hazelaar en els lopen uit en knoppen aan struiken en bomen worden dikker.
De ongewoon hoge temperaturen voor februari hebben ervoor gezorgd dat de katjes van de hazelaar en de els de afgelopen weken zijn uitgelopen. In maart worden ook de bladknoppen aan struiken en bomen dikker en komt de sapstroom op gang. De dunne twijgen van de berk kleuren in het maartse licht prachtig roodbruin. Afhankelijk van de temperatuur in maart, kunt u het blad van de krentenstruik, berk en kamperfoelie zien uitlopen.
Een ander fenomeen dat opvalt in maart, is de rijping van de kegels van de grove den. Door hun kleurverandering van groen naar lichtbruin, vallen ze steeds meer op. Ik nodig u allen uit om op een zonnige en warme dag in maart naar het Park te komen. Wandelend onder de dennen hoort u dan overal het getik van de kegels die openspringen. De zaden zijn verlost uit een klemmende greep en verspreiden zich door de lucht. Het begin van een nieuwe generatie dennen en ook het enige moment dat een “vliegden” ook echt vliegt.