Nieuws van boswachter Henk Ruseler: december

Een periode van korte daglengte en rust in de natuur. Wellicht niet voor iedereen het meest favoriete seizoen, maar wie voor een wandeling of fietstocht door het Park kiest in deze tijd zal merken dat óók de winter een ongekende charme heeft. Voorlopig kunnen we nog even genieten van de laatste herfstkleuren, want hoge temperaturen en het uitblijven van najaarsstormen heeft er tot nu toe voor gezorgd dat het blad lang aan de bomen is blijven hangen. Net voor het schrijven van deze nieuwsbrief kwam ik tijdens een wandeling zelfs nog een bloeiende paardenbloem, witte dovenetel en duizendblad tegen.

  Fauna

Balts van bosuil en wilde zwijnen raustijd. 
Rond mijn huis, midden in het Park, zijn bijna iedere avond en nacht de baltsende bosuilen te horen. Een mooie en interessante nachtjager van het Park, die we vanwege zijn levenswijze maar weinig te zien krijgen. Ook de roofvogels die overdag jagen, komen we in de wintermaanden maar weinig tegen. Voor wie op 30 november het Park bezoekt, zal valkenier Reinier de Vries op die dag alles over zijn roofvogels vertellen en een vliegdemonstratie geven.

Een bekende bewoner van de Hoge Veluwe, het wilde zwijn, heeft in deze tijd zijn paartijd. De raustijd zoals we de paartijd van het zwijn noemen, is meestal in november en december. In deze tijd wordt er door de keilers (mannetjes) stevig gevochten om de vrouwtjes. In het bos kun je allerlei sporen van die oververhitte keilers vinden. Ze klapperen met hun tanden om ze te slijpen, en daarbij ontstaat schuim. Dat schuim smeren ze af aan bomen en struiken. Ook slijpen ze hun tanden aan boomstammetjes.

De winterstand en spoorsneeuw
De meeste andere dieren die in de winter op De Hoge Veluwe blijven, gaan nu in de winterstand. Dit betekent dat zij hun activiteit, vanwege energiebesparing, tot het minimum beperken. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de zichtbaarheid in de aanstaande periode. Hopelijk krijgen we een periode met sneeuw zodat de natuur haar sporenboek opent. De handel en wandel van de parkdieren, groot en klein, is dan in de witte wereld zichtbaar en naast het feit dat een sneeuwwandeling alleen al prachtig is, een extra reden om dan De Hoge Veluwe te bezoeken.

Bijzondere wintergasten
De herfst levert ons niet alleen een verlies op van vertrekkende vogels, maar ook de komst van nieuwe overwinterende vogelsoorten in het Park. Enkele daarvan zijn heel bijzonder om te zien, zoals de klapekster en de blauwe kiekendief. De eerste is een ongeveer 25 cm grote lichte vogel die vaak wordt gezien als een witte stip in de top van een struikje. Zijn kleed is lichtgrijs en wit met een zwart masker, zwarte staart met witte zijden en zwarte vleugels met witte vleugelvlek. De blauwe kiekendief is een roofvogel van ongeveer 55 cm en met een spanwijdte van 97 tot 118 cm. De mannetjes zijn grijsblauw en de vrouwtjes bruin. De witte stuit is bij beide een opvallend kenmerk.

Flora

Mooie boomvormen en weelderige groei van mossen.
Ook al ligt er geen sneeuw en zijn de loofbossen kaal, het is juist in deze maanden erg de moeite waard om een stevige boswandeling te maken. De rest van het jaar achter een scherm van blad verscholen, laten de loofbomen nu hun meest grillige groeivormen zien. En dat is nog niet alles want let u eens op de weelderige begroeiing van mossen en korstmossen op de stam en takken. Welig tierend, vanwege voldoende vocht en licht, zijn ze een lust voor het oog.  

Wie de komende maand wil komen wandelen en genieten van de (korst)mossen, moet vooral naar de oude loofbossen in het noordelijk- en zuidelijk deel van het Park.

Wildbeheer
Op De Hoge Veluwe is jacht geen op zichzelf staand doel maar een sluitstuk van een alles omvattend beheer. Dit omdat er evenwicht moet zijn tussen de hoeveelheden wild en de vaak zeldzame flora en fauna. De gewenste voorjaarsstanden voor edelhert, wild zwijn en moeflon zijn vastgesteld en om tot deze gewenste voorjaarsstanden te komen, is er in de afgelopen maanden afschot gepleegd.