De boommarter behoort tot de marterachtigen en is een lang en slank zoogdier dat zich vlug en lenig door bomen verplaatst. De boommarter is qua formaat gelijk aan een huiskat maar met veel kortere poten. De sterk behaarde, volle pluimstaart neemt bijna een derde van zijn totale lengte in beslag.
Hiermee kan de boommarter goed zijn evenwicht bewaren bij het achtervolgen van een prooi in de bomen. De kop is spits met vrij grote oren. Poten en snuit zijn bijna altijd donkerder dan de koffie- tot roodbruine vacht met grijsbruine ondervacht. Opvallend is de gele, soms bijna witte bef.
De boommarter is het enige zoogdier dat in staat is een eekhoorn door de boomkruinen te achtervolgen en te vangen. Hierbij kan hij meterslange luchtsprongen maken. Hij landt bij een val altijd op z’n poten. Maar deze energieverslindende jacht hoort zeker niet tot zijn dagelijkse routine. De boommarter is dan ook meer een verkenner in zijn territorium dan een jager en scharrelt zijn voedsel bij elkaar door te eten wat hem ‘voor de voeten’ komt. Zijn eten bestaat uit insecten, vogels en eieren, kleine zoogdieren (van muis tot konijn) en aas en af en toe een eekhoorn. In de nazomer en herfst eet de boommarter veel bessen en vruchten.
De paartijd is van juli tot half augustus. De verlengde draagtijd duurt 8 tot 10 maanden. Na de bevruchting deelt de eicel zich een aantal maal en gaat dan in een rustfase. Pas rond januari nestelt de eicel zich in de baarmoederwand en vanaf eind februari/begin maart ontwikkelt het embryo zich verder. De jongen worden eind maart tot eind april geboren. Het aantal jongen varieert van 1 tot 5.
Aanvankelijk zijn de jongen nog blind en kaal. Na vijf weken gaan de ogen open en gaan ze de buitenwereld verkennen. Aan het einde van de zomer zijn de jongen net zo groot als hun moeder, maar hun vacht blijft nog een poosje lichter van kleur en wolliger dan die van een volwassen dier. Vanaf september leven ze zelfstandig.
| Lengte kop-romp: | 40-53 cm (staart: 23-28 cm) |
| Gewicht: | 0,9-2,0 kg (mannetje tot 1,5 keer zwaarder dan vrouwtje) |
| Paartijd: | juli tot half augustus |
| Draagtijd: | 8-10 maanden (vertraagde dracht) |
| Aantal jongen: | 1-5 |
De boommarter kan maximaal 14 jaar oud worden.