Het Jachthuis Sint Hubertus, het voormalige buitenverblijf van het echtpaar Kröller-Müller, is één van de meest iconische gebouwen van Nederland.
Het Jachthuis is ontworpen door de beroemde architect Hendrikus Petrus Berlage (1856-1934). Berlage werkte al voor de Kröllers voordat hij deze omvangrijke opdracht kreeg; de eerste opdracht was het ontwerpen van een kantoorgebouw in Londen. Een andere was die van het ontwerpen van de Schipborg, een modelboerderij in het Drentse Anloo.
De opdracht voor het ontwerpen van het Jachthuis, het object dat de namen Berlage en Kröller-Müller pas echt voorgoed aan elkaar zou verbinden, ontving hij waarschijnlijk begin 1915.
Ontwerp
Het Jachthuis is geïnspireerd op het Engelse country house. Voorbeelden van kenmerken die daar op wijzen zijn de speciale vertrekken voor ieder gezinslid, net als de bibliotheek, rookkamer, boudoirs en de biljartkamer. Hetzelfde geldt voor de v-vorm van het gebouw.
Andere kenmerken die het Jachthuis Sint Hubertus zo’n eigen en karakteristieke aanblik geven, zijn vooral afkomstig van de kenmerken van Berlages werk. Denk aan het werken met extreme geometrische precisie, natuursteenelementen, geglazuurde tegels, cassetteplafonds en geïntegreerde ‘toegepaste kunst’. Alles werd zo nauwkeurig als mogelijk vastgelegd, omdat in Berlages ogen iedere verstoring of concessie afbreuk zou doen aan het geheel. Omdat Berlage zo concessieloos mogelijk aan zijn idee wilde werken, waren er geregeld onenigheden tussen hem en zijn opdrachtgever Helene. Die onenigheden zorgden meermaals voor een aanzienlijke vertraging van het bouwproces.
In Berlages ogen zou iedere verstoring of concessie afbreuk doen aan het geheel
De karakteristieke toren van het Jachthuis past niet bij het genre van het Engelse Country House. Het is vooral een kenmerk van veel van Berlages gebouwen. De toren hoort ook bij de wens van het echtpaar Kröller-Müller om een weids uitzicht over de omgeving te hebben.
Het Jachthuis Sint Hubertus neemt een nogal uitzonderlijke plaats in binnen het oeuvre van Berlage. Waar hij doorgaans garant stond voor rationele, zakelijke ontwerpen, toonde hij met het Jachthuis juist een overdaad aan aandacht voor het ambacht van het ontwerpen. Het is één van de redenen waarom het Jachthuis in binnen- en buitenland groot aanzien geniet.
Waar Berlage doorgaans van opdrachtgevers alleen de opdracht kreeg voor het ontwerpen van een gebouw, ontwierp hij in het geval van het Jachthuis ook het complete interieur, tot zelfs het bestek aan toe. Ook de directe omgeving, een park met een flinke vijverpartij, ontwierp hij, net als een brug over een uitloper van die vijver. Het betekent dat het Jachthuis een zogenaamd Gesamtkunstwerk is.
De bouw van Jachthuis Sint Hubertus werd voltooid in 1920. Het echtpaar gebruikte het Jachthuis vanaf dat moment vooral als buitenverblijf. Pas in de laatste fase van hun leven woonden zij er permanent.
